Wat te doen bij een (sport)blessure: koelen of warmte?
Elk jaar lopen ongeveer 3,5 miljoen Nederlanders een sportblessure op. Soms is er direct medische hulp nodig, maar veel vaker is de blessure prima zelf te behandelen. Bij een verrekking of kneuzing kun je de schade aan weefsel op een aantal manieren beperken en de hersteltijd verkorten. Onder andere door te koelen of door juist warmte te gebruiken. Maar wat doe je wanneer?
Koelen
Bij bijvoorbeeld een verrekte enkelband komt er een proces op gang dat bekend staat als een ‘ontstekingsreactie’. Dat is niet het gevolg van een bacterie, maar van stoffen die vrijkomen door schade aan het weefsel.
De kenmerken zijn zwelling, roodheid en warmte. Schrik niet, het is een reactie om het herstelproces goed te laten verlopen. Maar als het uit de hand loopt kan het schadelijk zijn. Daarom is het zinvol om de eerste 24 tot 48 uur te koelen.
Koelen is het beste middel om acute zwellingen, die als gevolg van vocht- en inwendig bloedverlies optreden, zo snel mogelijk de kop in te drukken. Door het koelen krimpen de bloedvaten (vasoconstrictie) en voorkom je dat er nog meer bloed naar plekken stroomt waar het niet thuishoort. Hoe minder bloed er uit de bloedvaten stroomt gedurende die eerste dag of twee dagen, hoe sneller het genezingsproces verloopt.
Koelen heeft niet alleen zin om een zwelling te voorkomen, het heeft nog een voordeel. De zenuwen die de pijnsignalen van de blessure naar het brein vervoeren hebben een optimale temperatuur van ongeveer 37 graden. Als de lokale temperatuur afneemt geeft het lichaam minder pijnsignalen door. Zo heeft koelen ook een pijnstillend effect.
Warmte
Een lekker warm bad of een middagje in de sauna… voor veel mensen is het een perfecte manier om even te ontspannen. Zo werkt het niet alleen voor de geest, maar ook voor de bloedvaten.
Op het moment dat bloedvaten warm worden, zullen ze ontspannen en dus uitzetten. De doorbloeding neemt hiermee toe, waardoor er zuurstof en andere voedingsstoffen naar de aangedane of gespannen plek worden gebracht. Daarnaast worden afvalstoffen daardoor ook makkelijker afgevoerd.
Als de acute fase van een blessure (24 tot 48 uur) voorbij is, is het slim om het gebied af en toe warm te houden om op die manier voor een goede doorbloeding te zorgen. Bij stijfheid van spieren kan warmte ook een oplossing zijn.
RADIJS
Tot slot nog een gratis tip. Heb je een zwelling door een blessure? Onthoudt dan de afkorting RADIJS: Rust, Altijd hoog leggen, Druk en IJs.